Czym są halucynacje słuchowe

Omamy słuchowe to objaw często spotykany w psychiatrii. Jest znany lekarzom od wielu lat. Jednak mimo znacznego rozwoju nauk medycznych, do dziś halucynacje pozostają pod wieloma względami tajemnicą. Jakie są  rodzaje i przyczyny halucynacji oraz w jaki sposób obecnie są leczone?

Omamy słuchowe – najczęściej występujące halucynacje

Zapewne każdemu z nas zdarza się śnić na jawie, słyszeć dźwięki i widzieć obrazy, które w rzeczywistości nie istnieją. Nieraz pozostaje po nich chwila dezorientacji i namysłu, czy to wydarzyło się naprawdę, czy  tylko było wytworem naszego mózgu. Najczęściej tego typu omamy występują przed zaśnięciem lub zaraz po obudzeniu i są wynikiem zapadania w sen bądź wybudzania.

Tak długo, jak jesteśmy w stanie odróżnić rzeczywistość od wyobrażeń, wszystko jest w porządku. Omamy należy także odróżnić od złudzeń.

Czasem omamy słuchowe bądź inne halucynacje występują w trakcie choroby (np. przy wysokiej gorączce), po alkoholu czy przyjmowaniu innych środków odurzających. Również zaburzenia snu są częstą przyczyną omamów.

Jednak halucynacje mogą być objawem wielu poważnych chorób, m.in. schizofrenii, choroby Alzheimera, Parkinsona czy nowotworów, dlatego należy uważnie obserwować swój organizm bądź zachowanie osób bliskich, aby odpowiednio zareagować na pogłębiającą się chorobę.

Najczęstszym rodzajem halucynacji jest halucynacja słuchowa. Omamy słuchowe są częstym objawem schizofrenii i zaburzeń dwubiegunowych, choć 10-15% populacji ogólnej może od czasu do czasu doświadczać ich samodzielnie.

Jakie są rodzaje halucynacji?

Halucynacje dzielimy ze względu na zmysły, które odbierają bodźce zewnętrzne. Dlatego wyróżniamy:

Halucynacje wzrokowe

Omamy wzrokowe to zaburzenia zmysłu wzroku, które polegają na przekonaniu o widzeniu przedmiotów, ludzi, zwierząt czy zjawisk nieistniejących. Osoba doświadczająca halucynacji wzrokowych jest w stanie ze szczegółami opisać to, co widzi, będąc jednocześnie w pełni przekonana, że widzi to naprawdę.

Omamy słuchowe

Omamy słuchowe odnoszą się do fałszywych doznań zmysłowych związanych z narządem słuchu. Dzielą się na halucynacje elementarne (dotyczące prostych dźwięków takich jak trzaski, gwizdy, stuki) oraz złożonych. Wśród omamów słuchowych złożonych wyróżniamy: słyszenie własnych myśli, słyszenie innych głosów, które mówią do nas bądź głosów, które rozmawiają o nas.

Omamy węchowe

Halucynacje węchowe to odczuwanie zapachów wyłącznie przez osobę doznającą omamów. Osoby doświadczające tych omamów często wyczuwają nieprzyjemne zapachy, takie jak stęchlizna czy spalenizna.

Halucynacje czuciowe (somatyczne, dotykowe)

Omamy czuciowe to odczuwanie bodźców dotykowych, podczas gdy nie jest się dotykanym. Osoby doświadczające tych omamów mogą czuć np. dotyk, drapanie czy mrowienie, które nie mają rzeczywistego źródła.

Halucynacje smakowe

Halucynacje smakowe to odczuwanie najczęściej nieprzyjemnych smaków. Bez konkretnego bodźca w postaci jedzenia, czy picia. Omamy smakowe i węchowe występują stosunkowo rzadko a wiedza o nich nie jest wystarczająco pogłębiona.

Choroby i zaburzenia powodujące omamy słuchowe

Omamy słuchowe mogą zwiastować wiele chorób. Do najczęściej wymienianych należą zaburzenia psychiczne, w których to schizofrenia stanowi główną przyczynę. Ale nie tylko.

 zaburzenia psychiczne

Najczęściej halucynacje słuchowe występują w przypadku schizofrenii, należącej do grupy zaburzeń psychotycznych. Pacjenci schizofreniczni doznają omamów słuchowych takich jak: słyszenie własnych myśli, słyszenie głosów z zewnątrz, prowadzących z nimi rozmowę, a także innych głosów rozmawiających o nich.

Mają wrażenie, że ktoś kontroluje ich zachowanie, komentuje bądź nakazuje pewne postępowanie. Tracą kontakt z rzeczywistością. To poważna choroba psychiczna, która może wpływać na myśli, uczucia i zachowania osoby doświadczającej jej.

Innymi przykładami chorób psychicznych, których objawami mogą być omamy słuchowe to choroba dwubiegunowa charakteryzująca się cyklicznymi zaburzeniami nastrojów (depresji, manii, hipomanii, mieszanych), zespół stresu pourazowego, czy zaburzenia osobowości typu borderline.

choroba Parkinsona

Choroba Parkinsona, czyli zwyrodnieniowa choroba ośrodka układu nerwowego. Jej podstawowymi objawami są zaburzenia równowagi, pochylenie sylwetki w przód, spowolnienie ruchowe, czy drżenie rąk. Jedną z częstych cech choroby Parkinsona jest również występowanie psychozy. Obejmuje ona także różne formy halucynacji.

Najczęściej są to omamy wzrokowe, ale możliwe są również halucynacje słuchowe (głosy w głowie).

omamy słuchowe przy chorobie Alzheimera i demencji starczej

Pacjenci cierpiący na chorobę Alzheimera bądź demencję starczą często doświadczają omamów słuchowych i wzrokowych. W zaawansowanym stadium Alzheimera głosy mogą się wydawać tak realne, że potrafią wywoływać u niektórych osób reakcję.

alkohol i substancje halucynogenne

Narkotyki takie jak ecstasy czy LSD często powodują halucynacje wzrokowe czy omamy słuchowe. Takie wrażenia mogą pojawić się nie tylko podczas brania narkotyków, ale i po wyjściu z uzależnienia.

W przypadku alkoholu, takie zjawisko występuje rzadziej, jednak u osób przy przewlekłym alkoholizmie może występować nawet przez wiele lat po wyjściu z nałogu.

leki halucynogenne

Niektóre leki przyjmowane na receptę mogą również powodować halucynacje. Należą do nich np. leki przeciwpsychotyczne. Medykamenty na receptę na psychozę, epilepsję i depresję mają halucynacje jako główny efekt uboczny.

zakażenia i gorączka

Niektóre infekcje, takie jak np. zapalenie opon mózgowych, przy których występuje wysoka gorączka, mogą powodować omamy słuchowe, czy wzrokowe.  Mimo, że halucynacje w przypadku stanów wysokiej gorączki nie są niebezpieczne, jednak mogą być niepokojące, gdyż zniekształcają rzeczywistość.

migreny

Często zdarza się, że osoby cierpiące na migrenę mają omamy słuchowe czy wzrokowe. Mimo, że temat nie jest dogłębnie zbadany kilka badań wskazuje na to, że to halucynacje wynikające z depresji związanej z migrenami. Może wynikać również ze współistniejących schorzeń psychiatrycznych.

epilepsja

Epilepsja (padaczka) to najczęściej spotykana choroba neurologiczna. Zaburzenia te wynikają z chwilowej niesprawności mózgu. Charakteryzują się nawracającymi napadami, często bez wyraźnie określonego czynnika wyzwalającego. Jeśli te ciągłe napady wpływają na część mózgu odpowiedzialną za słuch, możliwe jest słyszenie brzęczących dźwięków lub głosów.

Stale nawracające napady padaczkowe mogą też zmieniać percepcję słuchową i sprawiać, że dźwięki stają się mniej lub bardziej wyraźne.

zaburzenia tarczycy

Wśród różnych zaburzeń tarczycy wyróżnia się jedno w szczególności związane z omamami słuchowymi – obrzęk śluzowaty. To rzadki stan patologiczny, który charakteryzuje się niebezpiecznym obniżeniem poziomu hormonów tarczycy i powoduje zaburzenia percepcji słuchowej.

wada słuchu

Jest wiele przyczyn niedosłuchu. Wśród nich te, które wynikają ze starzenia się narządu słuchu. Stąd omamy słuchowe pojawiają się najczęściej u niedosłyszących osób starszych. Nasilają się z postępującym ubytkiem słuchu. Tego rodzaju powiązanie nie jest jeszcze do końca zbadane, jednak zaleca się w przypadku problemów ze słuchem konsultację z protetykiem słuchu. Być może rozwiązaniem na pojawiające się halucynacje będzie zaopatrzenie w aparaty słuchowe.

Sprawdź także: Protetyk słuchu – specjalista od aparatów słuchowych i Niedosłuch – przyczyny

szumy uszne i halucynacje muzyczne

Szumy uszne to bardzo powszechne zaburzenie, które wg szacunków naukowców z USA dotyka nawet 10% osób dorosłych. To postrzeganie ciągłego dźwięku, który jest irytujący dla odbiorcy (szelest, brzęczenie, syczenie itp.). Mimo, że szumy uszne nie są uznawane za halucynacje słuchowe, mogą sprzyjać percepcji głosów w głowie.

Więcej na temat szumów usznych przeczytasz w artykule. Chcę przeczytać.

Halucynacje muzyczne to percepcja muzyki mimo braku zewnętrznych źródeł. Są bardziej złożone niż szumy uszne. Osoby cierpiące na halucynacje muzyczne odbierają wzory muzyczne, które nie występują w otoczeniu. Są często związane z ubytkiem słuchu i w większości przypadków dotykają kobiet po 60 roku życia.

Jak diagnozuje się omamy słuchowe

Jak zauważyłeś, jest wiele potencjalnych przyczyn występowania halucynacji słuchowych. Zawsze w przypadku zaobserwowania niepokojących sygnałów, udaj się do lekarza pierwszego kontaktu. Po dogłębnym wywiadzie lekarz ustali, z czego mogą wynikać omamy słuchowe. W zależności od rodzaju objawów, skieruje Cię do odpowiednich specjalistów bądź zaleci postępowanie.

Jeśli zaobserwowałeś pogorszenie słuchu, któremu zaczyna towarzyszyć słyszenie pewnych dźwięków, czy szumów, możesz samodzielnie zapisać się na badania słuchu, aby wykluczyć bądź potwierdzić ubytek słuchu.

Zadzwoń i zapisz się na bezpłatne badania słuchu. Kontakt do naszych placówek znajdziesz TUTAJ.

Jeśli badanie wykluczy ubytek słuchu konieczna będzie konsultacja u innych specjalistów. Jednym z badań, które może zlecić lekarz jest elektroencefalogram (EEG). Służy sprawdzeniu, czy nie występuje epilepsja.

Leczenie halucynacji słuchowych – na czym polega?

Oczywiście sposób leczenia halucynacji słuchowych zależy od przyczyn tych omamów. Najważniejsze jest postawienie odpowiedniej diagnozy. W niektórych przypadkach w łatwy sposób można pozbyć się złudnych wrażeń słuchowych, np. odstawiając leki powodujące omamy. W innych przypadkach może to dłużej trwać i być wymagające (leczenia uzależnień).

Jeśli jednak halucynacje słuchowe wynikają z poważnych zaburzeń psychicznych, niezbędne będzie wdrożenie psychoterapii połączonej z leczeniem farmakologicznym.

Pozdrawiamy

BRANDvital