Kiedy pulsuje w uchu, czyli niepozorny objaw, którego nie można ignorować

Pulsowanie w uchu to rzadka odmiana szumów usznych. Niesłyszalne przez otoczenie, rytmiczne dudnienie zwykle ma częstotliwość podobną do tej, z jaką bije serce (stąd sformułowanie, którym często posługują się pacjenci: „bicie serca w uchu”). Może być słyszane jedynie w prawym lub tylko lewym uchu, czasem występuje obustronnie. Przyczyny tętnienia w uchu są najczęściej łatwe do wyeliminowania, jednak zdarza się, że stoi za nim poważne schorzenie wymagające leczenia. W niektórych przypadkach nie da się jednoznacznie ustalić powodów występowania dolegliwości. 

Pulsowanie w uchu – przyczyny

Tętnienie w uchu określane jest także jako szum uszny rytmiczny, szum naczyniowy lub synchroniczny. Pojawia się sporadycznie (pacjenci odnotowują np. pulsowanie w uchu wieczorem, podczas gdy w ciągu dnia nie jest to słyszalne) lub towarzyszy ciągle, stając się przyczyną ogólnego rozdrażnienia. Pulsowanie ma zazwyczaj regularny charakter – nie zmienia ani swojego tempa, ani głośności. 

Specjalistom stosunkowo rzadko udaje się wskazać konkretną przyczynę szumów usznych. W przypadku szumów o charakterze pulsacyjnym nadal jest to zadanie trudne, choć prawdopodobieństwo określenia źródeł problemu tym przypadku wzrasta.  

Przeczytaj także: Szumy uszne – jakie są ich przyczyny i jak leczyć?

Co oznacza pulsowanie w uchu?

Jedną z częstszych przyczyn pulsującego szumu w uchu są zakłócenia w obrębie układu krążenia. Zmiana przepływu krwi może nastąpić w dużych tętnicach i żyłach szyi oraz podstawy czaszki, a także w mniejszych arteriach zlokalizowanych w samym uchu. Może mieć charakter: 

• zlokalizowany – dotyczy jednego nieprawidłowo funkcjonującego naczynia bądź jednej grupy naczyń biegnących w sąsiedztwie struktur ucha środkowego; za uszkodzenie naczynia może odpowiadać guz głowy lub szyi, najczęściej o łagodnym charakterze; efektem jest najczęściej pulsowanie w jednym uchu; 
• burzliwy – kiedy dojdzie do zwężenia naczynia i zakłócenia płynności krążenia krwi, np. za sprawą odkładania się blaszki miażdżycowej w świetle tętnicy; krew napiera z większą siłą, podobnie jak woda, która przepływa przez zwężone koryto rzeki. W takim przypadku zazwyczaj pojawia się pulsowanie w obydwu uszach. 

Zdarza się, że dochodzi o uogólnionego zakłócenia przepływu krwi – stąd np. pulsowanie w uchu w ciąży, po wysiłku fizycznym, ale także w anemii, nadczynności tarczycy bądź przy problemach z zastawkami serca. Tętnienie jest w tym przypadku głośne i szybkie. 

Jeśli przyczyny pulsowania w uchu nie mieszczą się w powyższych kategoriach, możemy mieć do czynienia z idiopatycznym nadciśnieniem śródczaszkowym, określanym jako rzekomy guz mózgu. Obok tętnienia pojawiają się wówczas takie objawy, jak bóle głowy i zaburzenia widzenia. 

Inne przyczyny pulsującego szumu w uchu

Kiedy pulsuje w uchu, pod uwagę należy wziąć inne potencjalne problemy i dolegliwości, m.in.:

• wysokie ciśnienie krwi – nasilenie pulsowania zwiększają w takim wypadku kofeina, alkohol i stres, 
• problemy z połączeniem pomiędzy żyłami a tętnicami – to tzw. malformacja tętniczo-żylna,
• nawracające infekcje ucha wewnętrznego i środkowego, 
• uraz czaszki w okolicy skroniowej, 
• tętniak w okolicy tętnicy szyjnej,
• nowotwór ucha,
• stwardnienie rozsiane, 
• zaburzenia rytmu serca,
• choroba Maniere’a, 
• narażenie na duży hałas.  

Najbardziej prozaiczną przyczyną dudnienia w uchu jest zalegający korek woskowinowy. 

Zależnie od stopnia nasilenia, uczucie tętna w uchu może powodować trudności ze skupieniem uwagi i zaburzenia pamięci, bezsenność, zmęczenie, a nawet objawy depresyjne. Nie warto zatem zwlekać z udaniem się do specjalisty: protetyka słuchu, który oceni stan ucha i ewentualny poziom niedosłuchu nierzadko towarzyszący pulsowaniu, a jeśli zaistnieje taka konieczność – laryngologa lub otolaryngologa. 

Jednym z badań zalecanym osobom zmagającym się z problemem dudnienia w uchu jest audiometria tonalna. Pozwala ona wykryć stopień i rodzaj niedosłuchu współwystępującego w wielu przypadkach z objawem pulsowania.

Jak leczyć tętnienie w uchu?

Terapia wymaga wyeliminowania lub kontrolowania choroby podstawowej, dlatego pierwszym krokiem powinno być wykonanie odpowiedniej diagnostyki. Niezbędne będzie badanie słuchu, a także wykonanie bardziej specyficznych testów, np. badania BAER, elektrokochleografii, rezonansu magnetycznego lub tomografii komputerowej. Po rozpoznaniu przyczyny (jeśli jest to możliwe), lekarz może zalecić zażywanie odpowiednio dobranych leków lub – w sytuacji nieprawidłowości w obrębie struktury naczyń krwionośnych – skieruje na zabieg.

Sprawdź także: Badanie słuchu – na czym polega i gdzie wykonać?

W sytuacji, kiedy nie uda się znaleźć bezpośredniej przyczyny dudniącego pulsowania w uchu, wykorzystuje się m.in. terapię dźwiękiem, której celem jest uzupełnienie wrażeń słuchowych o przyjemne dla pacjenta dźwięki, które mają odwrócić uwagę od pulsowania. 

Dostępne są również aparaty słuchowe, które odtwarzają odgłosy maskujące pulsowanie, np. szum oceanu czy biały szum. Dzięki dyskretnemu sterowaniu smartfonem użytkownik może z łatwością dostosować ustawienia aparatu do bieżących potrzeb. Urządzenia tego typu mają szereg innych przydatnych funkcji. Pozwalają m.in. na bezprzewodowe przesyłanie ulubionych dźwięków wpływających na zmniejszenie uciążliwości szumu usznego, a także na odtwarzanie innych multimediów, np. podcastów czy audiobooków. 

Istotne jest ponadto unikanie hałaśliwych miejsc, a także przestrzeganie zasad prawidłowej higieny uszu, przede wszystkim unikać stosowania patyczków kosmetycznych. W niektórych przypadkach konieczne może być podjęcie psychoterapii.  

Jeśli zmagasz się z pulsowaniem w uchu, skorzystaj z możliwości bezpłatnego badania słuchu, które nasi specjaliści wykonują przy użyciu profesjonalnej aparatury audiologicznej. Wystarczy telefonicznie umówić się na spotkanie w jednej z naszych placówek (nie musisz czekać w długich kolejkach!). Jednocześnie oferujemy szeroki wybór nowoczesnych aparatów słuchowych wyposażonych w opcję generatora szumów łagodzącego dokuczliwe tętnienie. Zapraszamy do kontaktu!