Czym jest przewód słuchowy? 

Kanał czy też przewód słuchowy to wygięta w kształt litery „S” część narządu słuchu o długości 3-4 cm, która zaczyna się otworem słuchowym, a kończy błoną bębenkową. To tu w pierwszej kolejności trafia dźwięk zebrany z otoczenia przez małżowinę zanim dotrze do ucha środkowego. Choć w kontekście problemów z uszami najczęściej mówi się o elementach głębiej położonych w czaszce, przewód słuchowy także może powodować różnego typu dolegliwości. Oto 3 spośród najbardziej powszechnych. 

Jakie funkcje pełni przewód słuchowy? 

Oprócz oczywistego wsparcia w procesie odbierania dźwięków, przewód słuchowy pełni kilka innych istotnych zadań. 

Przede wszystkim chroni delikatne ucho wewnętrzne przed bakteriami, grzybami i brudem, co zmniejsza ryzyko występowania infekcji. A to za sprawą produkowanej przez gruczoły woskowiny, na której zatrzymują się zanieczyszczenia, pyłki kurzu, a nawet owady, usuwane następnie na zewnątrz dzięki włoskom wyrastającym z chrząstki. Dodatkowo woskowina odpycha wodę, utrudniając jej przedostanie się do środka i, razem z włoskami, ociepla powietrze zanim trafi ono głębiej.

W związku z tym, że przewód słuchowy zewnętrzny pozostaje otwarty na otoczenie (w przeciwieństwie do przewodu słuchowego wewnętrznego, który jest kanałem znajdującym się w  kości skroniowej), sam także narażony jest na działanie niekorzystnych czynników oraz szereg przykrych dolegliwości. 

Dowiedz się więcej: Jak dbać o uszy i dobrze słyszeć? 

Zatkany i spuchnięty przewód słuchowy – przyczyny 

Drożność kanału słuchowego może zostać ograniczona przez opuchliznę, a także wydzielinę ropną bądź produkowaną w nadmiernych ilościach woskowinę, rzadziej ciało obce. Przyjrzyjmy się temu bliżej. 

Zatkany przewód słuchowy korkiem woskowinowym  

O ile ciało obce w przewodzie słuchowym dotyczy głównie dzieci, zatkanie ucha woskowiną to problem, który może wystąpić niemal w każdym wieku. Jest to nieprzyjemna dolegliwość, która upośledza słyszenie i generuje uciążliwe szumy uszne. Najbardziej prozaiczną przyczyną powstania czopu woskowinowego jest używanie do czyszczenia uszu płatków kosmetycznych „upychających” część woskowiny w tylnej części przewodu słuchowego. 

Za powstawanie korka odpowiedzialne bywają też genetyczne predyspozycje do nadprodukcji woszczyny lub – przeciwnie – typowe dla osób starszych niedostateczne jej wytwarzanie, powodujące wysychanie wosku i tworzenie twardych czopów. 

Warunki do regularnego zatykania ucha tworzą ponadto zaburzenia w jego anatomii, a mianowicie zwężone przewody słuchowe. Powodują one trudności w utrzymywaniu ucha zewnętrznego w czystości i sprzyjają zaleganiu woskowiny w kanale słuchowym. 

Ucho pływaka – zapalenie przewodu słuchowego 

Spuchnięty przewód słuchowy jest jednym z objawów ucha pływaka. To potoczna nazwa infekcji ucha zewnętrznego, która rozwija się na skutek długotrwałego przebywania w wodzie, zwłaszcza w niezbyt czystym zbiorniku, bądź też niedostatecznego osuszenia uszu po kąpieli. Przyczyny choroby mogą być szersze. Wymienia się tutaj niezgodne z przeznaczeniem posługiwanie się wspomnianymi już patyczkami kosmetycznymi, zbyt mocne wciskanie słuchawek typu dousznego, a także przebywanie przez dłuższy czas w środowisku o podwyższonej wilgotności i temperaturze, np. w saunie. 

We wszystkich tych przypadkach za rozwój stanu zapalnego odpowiadają namnażające się w przewodzie słuchowym bakterie i grzyby. 

Przewód słuchowy można poddać bardzo dokładnej ocenie podczas badania otoskopowego, czyli wziernikowania ucha. Jest to rutynowa czynność wykonywana przez laryngologa czy protetyka przed przystąpieniem do badania słuchu.

Objawy ucha pływaka przy najmniej zaawansowanych zmianach to m.in.: 

• zaczerwienienie przewodu słuchowego, 
• swędzenie w uchu, 
• lekki ból ucha nasilający się przy pociąganiu małżowiny lub płatka ucha, 
• pozbawiony koloru i zapachu wyciek z ucha (rzadziej). 

Jeżeli choroba się rozwinie, mogą wystąpić silne zaczerwienienie i uciążliwy świąd, wysięk ropny, uczucie pełności w uchu, silny ból promieniujący w stronę szyi, obrzęk przewodu słuchowego obejmujący małżowinę, gorączka oraz niedosłuch. 

Dowiedz się więcej: Zapalenie ucha – objawy i konsekwencje 

Ucho surfera – zwężony przewód słuchowy 

Za zwężenie przewodu słuchowego mogą odpowiadać łagodne guzy, takie jak kostniaki i wyrośla kostne. Są to zmiany o charakterze niezłośliwym, które rozwijając się bardzo powoli, stopniowo zamykają światło kanału słuchowego. 

Częściej niż kostniaki diagnozowane są wyrośla kostne, a w grupie ryzyka znajdują się przede wszystkim mężczyźni w średnim wieku, którzy mają częsty kontakt z zimną wodą i wiatrem. Dotyczy to głównie osób żeglujących czy surfujących (stąd też nazwa schorzenia). Sugeruje się, że częste podrażnienia kanału słuchowego spowodowane działaniem zimnej wody sprzyjają narastaniu tkanki kostnej. Nie jest to jednak pewna teoria, zwłaszcza, że ucho pływaka występuje również u osób, które nie uprawiają żadnych sportów wodnych. 

Zmiany przez długi czas nie powodują żadnych dolegliwości, a rozpoznanie pada podczas rutynowego badania otolaryngologicznego. Z czasem zwężony przewód słuchowy zaczyna jednak utrudniać czyszczenie uszu, a skóra wyraźnie się łuszczy, co rodzi skłonność do rozwoju stanów zapalnych przebiegających z wysiękiem, bólem i świądem. Pacjenci często zgłaszają szumy oraz piski w uszach, pojawiają się ponadto trudności ze słyszeniem. 

Problemy z przewodem słuchowym może powodować szereg innych, rzadziej występujących przypadłości, takich jak choćby ropień czy perlak. Ważne, by widoczne gołym okiem zmiany bez zwłoki konsultować z lekarzem oraz, co równie istotne, wykonywać regularne badania słuchu. 

Jeśli zauważasz u siebie pogorszenie zdolności słyszenia, umów się na bezpłatne badanie w jednym z naszych oddziałów. O ile pogorszenie słuchu powodowane zaburzeniami w obrębie przewodu słuchowego zazwyczaj ustępuje po wyeliminowaniu przyczyny podstawowej, niedosłuch nie mający z nimi związku może oznaczać poważniejsze problemy. Napisz do nas lub zadzwoń i zarezerwuj najwygodniejszy dla siebie termin. Zapraszamy!