Przyczyny niedosłuchu u najmłodszych

Zazwyczaj utrata słuchu kojarzy nam się z postępującym wiekiem. I rzeczywiście najczęstszą przyczyną pogorszenia słyszenia jest starzenie się narządu słuchu. Jednak wśród przyczyn niedosłuchu
wyróżniamy między innymi wady genetyczne. Niedosłuch u dzieci może powstać również po narodzinach. W każdym przypadku u najmłodszych upośledzenie słuchu ma szczególne znaczenie ze względu na wpływ na rozwijającą się u nich zdolność do mówienia.

Niedosłuch dziedziczony

Często zdarza się, że informacja o narodzinach niesłyszącego dziecka jest dla rodziców ogromnym zaskoczeniem i ciosem. Nie znają w rodzinie takich przypadków. Nikt z pokolenia na pokolenie nie cierpiał na wrodzony niedosłuch.

Taki niedosłuch izolowany, czyli niepowiązany z innymi wadami, dziedziczy się najczęściej recesywnie. To oznacza, że ujawnia się on u osoby wtedy, gdy ma ona dwie kopie zmutowanego genu – jedną dziedziczoną po ojcu, drugą po matce.

Każdy, kto posiada jedną kopię zmutowanego genu, słyszy normalnie.

Oczywiście fakt, że każde z rodziców posiada po jednej kopii takiego genu nie oznacza, że przekaże dziecku akurat tę „niedobrą” kopię. Albo że każde urodzone dziecko otrzyma tą zmutowaną, choć takie sytuacje również mają miejsce.

Czasem niedosłuch dziedziczy się z pokolenia na pokolenie, gdyż zmutowany gen jest dominujący. Co ciekawe, w tej grupie zaburzenia słuchu są łagodniejsze niż przy dziedziczeniu zmutowanych genów recesywnych. A te nie ujawniają się zwykle od razu po urodzeniu. Dopiero później, nawet około 30–40 roku życia

Niedosłuch wrodzony może być również  powiązany z innymi wadami rozwojowymi. Zdiagnozowano już ponad 400 wad rozwojowych wpływających na powstanie niedosłuchu u dziecka, w tym najczęściej występujący zespół Waardenburga, a także zespół Sticklera czy nerwiakowłókniakowatość.

Przesiewowe badania słuchu u noworodków

Od kilku lat u polskich noworodków wykonuje się przesiewowe badania słuchu, zanim opuszczą szpital. Taką diagnostykę przeprowadza się w drugiej dobie życia noworodka. Wtedy mamy pewność, że przewód słuchowy dziecka nie jest już zatkany mazią płodową.

Metoda używana do badań nazywa się metodą rejestracji otoemisji akustycznych wywołanych trzaskiem (TEOAE). Jest ona nieinwazyjna i bezbolesna. Badanie wykonuje się najczęściej w specjalnym cichym pokoju, kiedy maluszek śpi.

Niedosłuch u dzieci w okresie prelingwalnym

Niedosłuch w okresie prelingwalnym u dzieci (czyli wtedy, kiedy maluchy nie posługują się jeszcze słowami) ma zazwyczaj związek z uszkodzeniami powstającymi tuż po urodzeniu. Również  – w kilka miesięcy po tym fakcie. Są one hipotetycznym skutkiem niezgodności grup krwi rodziców lub różnych czynników okołoporodowych.

Okres prelingwalny jest najtrudniejszym czasem do rehabilitacji uszkodzeń słuchu. Dziecko z niedosłuchem nie słyszy własnego głosu, dźwięków otoczenia, w tym rozmów. Wykształcenie mowy w tym wypadku jest nie tylko opóźnione, ale też mowa posiada cechy zakłóceń artykulacji i zjawisk muzycznych (melodyjnych). Kiedy dziecko ma niedosłuch, mowa jest zatem bełkotliwa, mało wyraźna, trudno zrozumiała dla otoczenia.

Okres perilingwalny – możliwe uszkodzenia słuchu u dziecka

Hipotetyczną przyczynę uszkodzeń słuchu dziecka między drugim a czwartym rokiem życia (czyli w okresie określanym jako prelingwalny, kiedy to kształtuje się mowa malucha) upatruje się w podawaniu leków ototoksycznych.

Ototoksyczne działanie leków może ujawnić się na każdym odcinku drogi słuchowej, jednak najbardziej podatny na ich negatywne działanie jest ślimak.

Dziecko w tym okresie zaczyna mówić, ale rozwój mowy nie jest zakończony. Dlatego maluch wymaga bardzo intensywnej opieki zarówno ze strony opiekunów, jak i specjalistów audiofoniatrii czy logopedii. Może wymagać również innych intensywnych ćwiczeń rehabilitacyjnych.

Niedosłuch u dzieci w okresie postlingwalnym

W okresie postlingwalnym, kiedy dziecko ma już opanowaną zdolność czytania i pisania, przyczyną hipotetyczną uszkodzeń słuchu są leki ototoksyczne oraz wirusowe choroby zakaźne. Dziecko z niedosłuchem nadal wymaga intensywnej opieki rehabilitacyjnej ze strony specjalistów (audiologów, foniatrów i logopedów).

Rozwój dziecka z niedosłuchem

Należy podkreślić, że w każdym okresie rozwoju dziecka, upośledzenie słuchu ma negatywny wpływ na inteligencję oraz na zjawiska psychiczne, intelektualne i poznawcze. Nawet, jeśli uzyskuje się pozytywne efekty podczas profesjonalnej rehabilitacji.

Dlatego tym bardziej należy być czujnym przez cały czas rozwoju malucha. Bacznie go obserwować i reagować na wszelkie potencjalne objawy niedosłuchu u dziecka.

W każdym niepokojącym przypadku należy konsultować się z lekarzem. Być może będzie konieczne przeprowadzenie odpowiednich dla wieku dziecka badań słuchu.

Badanie słuchu u niemowląt i małych dzieci

Badania słuchu u niemowląt i dzieci do lat 4. odbywają się w specjalnych placówkach wyposażonych w odpowiedni sprzęt do diagnostyki słuchu. Kompleksową ocenę słuchu malucha przeprowadza audiolog dziecięcy. Posiada on kwalifikacje do pracy z niemowlętami i małymi dziećmi. Audiolog omówi wyniki badania, a także odpowie na wszelkie pytania i w razie potrzeby powie, jakie kolejne kroki należy podjąć w kierunku przebadania i leczenia ubytku słuchu u dziecka.

Szybka i prawidłowa diagnoza, która następuje w pierwszych dniach życia dziecka jest kluczowa. Możliwość wdrożenia leczenia, zaopatrzenia w implanty bądź w aparaty słuchowe, wspomaga prawidłowy rozwój dziecka, mimo wady słuchu.

Dziecko, które pisze i czyta, może być diagnozowane jak dorosły

Obserwuj swoje dziecko przez cały czas jego rozwoju. Jeśli zauważysz niepokojące objawy związane z reakcją na dźwięki, zapisz je na odpowiednie badania.

U dzieci powyżej 4. roku życia można przeprowadzić audiometrię tonalną, natomiast powyżej 6. roku audiometrię słowną. Dziecko, które potrafi pisać i czytać, jest diagnozowane jak dorosły.

Jeśli Twoje dziecko pisze i czyta, a chcesz skontrolować jego słuch skontaktuj się z nami.  Zapewniamy bezpłatne badania słuchu i doradztwo protetyków słuchu.

O tym, kim jest protetyk słuchu i jakie ma kompetencje, przeczytasz w artykule: Protetyk słuchu – specjalista od aparatów słuchowych

Pozdrawiamy

BRANDvital Poland